ragale in kannada , ರಗಳೆ – ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಕರಣ , harihara ragale , kannada ragale, ಲಲಿತ ರಗಳ, ಮಂದಾನಿಲ ರಗಳೆ, ಉತ್ಸಾಹ ರಗಳೆ, FDA, SDA, KAS, KEA, KPSC, hariharana ragale in kannada, ragale sahitya in kannada, ragale examples in kannada, ragale endarenu in kannada, ragale information in kannada
Ragale In Kannada Vyakarana
ರಗಳೆ ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಕರಣವನ್ನು ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದ್ದು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಇದರ ಸದುಪಯೋಗವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಉಚಿತವಾಗಿದೆ.
ಪರಿವಿಡಿ
ರಗಳೆ – ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಕರಣ
ರಗಳೆ ಕನ್ನಡ ಕಾವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗಿರುವ ಛಂದೋಜಾತಿ ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು . ರಗಳೆ ಎಂಬ ಮಾತನ್ನು ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲು ಮೊದಲನೆಯ ನಾಗವರ್ಮನು ಛಂದೋಂಬುದಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಬಳಸಿರುವಂತೆ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ . ಅಲ್ಲದೆ ರಘಟಾ ಎಂಬ ಮಾತನ್ನೂ ಇಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾನೆ . ರಗಳೆಗಳು ಇತ್ತ ಪೂರ್ಣ ಸಂಸ್ಕೃತಗತಿಯ ಬಂಧಗಳೂ ಅಲ್ಲ . ಅತ್ತ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಾಕೃತ ಛಂದಾಧರಿತಗಳೂ ಅಲ್ಲ . ನಾಗವರ್ಮ ಹಾಗೂ ಜಯಕೀರ್ತಿಗಳಿ ಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ರಗಳೆಯ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ .
ಲಕ್ಷಣಗಳು : –
ಗಣ ವಿನ್ಯಾಸ ವೈವಿಧ್ಯವನ್ನು ತೋರಿಸುವಂತಿರುತ್ತದೆ .
ಅಂತ್ಯಪ್ರಾಸವಿರುವುದರಿಂದ ಎರಡೆರಡು ಪಾದಗಳು ಒಂದೊಂದು ಗುಂಪುಗಳಾಗಿರುವಂತೆ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ .
ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪಾದದಲ್ಲಿಯೂ ನಿಶ್ಚಿತ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಮಾತ್ರೆಗಳು ಬರುತ್ತವೆ . ನಿಶ್ಚಿತವಾದ ಮಾತ್ರಾಲಯದ ಪರಿಣಾಮವೂ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ .
ರಗಳೆ ಪ್ರಕಾರ ಮೊದಲು ಆದಿಕವಿ ಪಂಪನ ಆದಿ ಪುರಾಣ & ಪಂಪ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ . ಆದಿ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗಿರುವ ರಗಳೆಯನ್ನು ರಗಳೆಯೆಂದೂ , ಮಟಟ್ ಮಂದಾನಿಲ ರಗಳೆಯೆಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ . ಹರಿಹರನ ಕಾವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ರಗಳೆ ಹೆಚ್ಚು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು .
hariharana ragale in kannada
ರಗಳೆಯ ವಿಧಗಳು : –
1 ) ಉತ್ಸಾಹ ರಗಳೆ
2 ) ಮಂದಾನಿಲ ರಗಳೆ
3 ) ಲಲಿತ ರಗಳ
ragale in kannada
ಉತ್ಸಾಹ ರಗಳೆ
ಪಂಪನ ಪಂಪ ಭಾರತ ಹಾಗೂ ರನ್ನನ ಅಜಿತನಾಥಪು ರಾಣದಲ್ಲಿ ಉತ್ಸಾಹ ರಗಳೆಯ ಮೊದಲ ಸುಳಿವು ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ . ಈ ವಿಧದ ರಗಳೆಯಲ್ಲಿ ಇಂತಿಷ್ಟೇ ಪಾದಗಳಿರಬೇಕೆಂಬ ನಿಯಮವಿಲ್ಲ . ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪಾದದಲ್ಲಿಯೂ ಮೂರು ಮಾತ್ರೆಯ ನಾಲ್ಕು ಗಣಗಳು ಅಥವಾ ಮೂರು ಮಾತ್ರೆಯ ಮೂರು ಗಣಗಳು ಒಂದು ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದು ಗುರುವೂ ಬರುವುದು . ಅಂತ್ಯ ಪ್ರಾಸವಿರುತ್ತದೆ .
ಉದಾ : -1 ನೇ ಪ್ರಕಾರ
ಮಾವಿನಡಿಯೊಳಾಡುತುಂ = 3 : 3 : 3
ಪಾಡನೆಯೇ ಕೇಳುತಂ = 3 : 3 : 3
ಪೂವಿನಿಂತ ಕಳೆಯುತುಂ = 3 : 3 : 3 :
ತೊಲಗದಿ ದಟರೆಸೆಯುತುಂ
2 ನೇ ಪ್ರಕಾರ
ಕುಳಿರ್ವಪೂಗೊಳಂಗಳಲ್ಲಿ 3 : 3 : 3 : 3
ತಳಿರ ಕಾವಣಂಗಳಲ್ಲಿ 3 : 3 : 3 : 3
ತುಂಬಿವಿಂಡಿಯಂತೆ ಪಾಡಿ 3 : 3 : 3 : 3
ಜಕ್ಕವಕ್ಕಿಯಂತೆ ಕೂಡಿ 3 : 3 : 3 : 3
ಮಂದಾನಿಲ ರಗಳೆ
ಇದು ಪ್ರಾಕೃತದಲ್ಲಿರುವ ಪಜ್ಜಟಿಕೆಯ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಬಂದಿರುವುದಾಗಿದೆ . ಮಟ್ಟ ರಗಳೆ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಪಂಪನ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗಿರುವ ರಗಳೆಯಾಗಿದೆ . ಮಂದಾನಿಲ ರಗಳೆಯ ನಾಲ್ಕು ನಾಲ್ಕು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪಾದದಲ್ಲಿಯೂ ಮಾತ್ರೆಯ ಸಾಲುಗಳು ಇರುತ್ತವೆ .
ಉದಾ : –
1 ನೇ ಪ್ರಕಾರ
ನಾಲ್ಕು ಮಾತ್ರೆಯ ನಾಲ್ಕು ಗಣಗಳು ಬರುತ್ತವೆ . ಅಂತ್ಯ ಪ್ರಾಸ ನಿಯತವಾಗಿರುತ್ತದೆ .
ಪೊವಿಲ ಬೆಡಂಗಂ ಮಗೆ ಮೆಚ್ಚೆ ನೋಡಿ = 4 : 4 : 4 : 4
ದಿವಿ ಜೇನ ವಿಲಾಸದೊಳೀತು ಕೂಡಿ = 4 : 4 : 4 : 4 -ಪಂಪಭಾರತ
2 ನೇ ಪ್ರಕಾರ
ಒಟ್ಟು 16 ಮಾತ್ರೆಗಳಾದರೂ ಗಣಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಉಂಟು
ಈ ರಗಳೆಯಲ್ಲಿ 3 ಮಾತ್ರೆಯ ಗಣದ ಮುಂದೆ 5 ಮಾತ್ರೆಯ ಗಣ ಹೀಗೆ ಎರಡೆರಡು ಗಣ .
ಅಂತ್ಯಪ್ರಾಸ ಕಡ್ಡಾಯ
ragale in kannada
ಲಲಿತ ರಗಳೆ
ಇದು ಕೂಡ ಹತ್ತನೇಯ ಶತಮಾನದಿಂದಲೇ ಕನ್ನಡ ಕಾವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆ . ಪಂಪನು ತನ್ನ ಆದಿ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಪ್ರಯೋಗ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ . ಇವನಲ್ಲದೆ ರನ್ನನು ಕೂಡ ತನ್ನ ಅಜಿತನಾಥ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಈ ರಗಳೆಯ ಪ್ರಯೋಗ ಮಾಡಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು . ಉಳಿದೆರಡು . ರಗಳೆಗಳಿಗಿಂತ ಲಲಿತ ರಗಳೆಯು ಹೆಚ್ಚು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ . ಪ್ರತಿ ಪಾದದಲ್ಲಿಯೂ ಮಾತ್ರೆಯ ನಾಲ್ಕು ಗಣಗಳಿರುತ್ತವೆ . ಅಲ್ಲದೆ ಅಂತ್ಯ ಪ್ರಾಸವಿರುವುದೂ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ
ಉದಾ : – 5:5:5:5: = 20
