Mauryan Empire In Kannada, ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ , kannada maurya, mauryaru in kannada, ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಇತಿಹಾಸ, ಮೌರ್ಯರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ, ಮೌರ್ಯರ ಸಾಹಿತ್ಯ
Mauryan Empire In Kannada
ಪ್ರ.ಶ.ಪು. ನಾಲ್ಕನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಮಗಧ ರಾಜ್ಯದ ನಂದ ಸಾರ್ವಭೌಮರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರಭಾವ ಕರ್ನಾಟಕದವರೆಗೂ ಹಬ್ಬಿತ್ತೆಂದು ತಿಳಿಸುವ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಾಹಿತಿಗಳು ದೊರಕುತ್ತವೆ. ಮೌರ್ಯ ವಂಶದ ಸ್ಥಾಪಕನಾದ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ (ಪ್ರ.ಶ.ಪು.ಸು.
೩೨೪-೩೦೦) ಕರ್ನಾಟಕದ ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಗುರುವಿನೊಡನೆ ಬಂದು ನೆಲೆಸಿದುದಾಗಿ ಐತಿಹ್ಯಗಳೂ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಶಾಸನಗಳೂ ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ. ಆತನ ಮೊಮ್ಮಗನಾದ ಅಶೋಕನ ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳು ಈ ರಾಜ್ಯದ ಮಸ್ಕಿ, ಕೊಪ್ಪಳ, ಬ್ರಹ್ಮಗಿರಿ, ಸಿದ್ದಾಪುರ ಮತ್ತು ಜಟಿಂಗ ರಾಮೇಶ್ವರಗಳಲ್ಲಿ ದೊರಕಿರುವುದಲ್ಲದೆ ಮಸ್ಕಿಯ ಬಳಿಯ ಸುವರ್ಣಗಿರಿ ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಗಿರಿಯ ಬಳಿಯ ಇಸಿಲ ನಗರಗಳು ಆತನ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮುಖ್ಯ ನಗರಗಳಾಗಿದ್ದುವೆಂಬ ಅಂಶವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ.
ಇದರಿಂದ ಕರ್ನಾಟಕದ ಬಹುಭಾಗ ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದಿತೆಂದು ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ. ಅಶೋಕನ ರಾಜ್ಯ ಕಂಚಿಯವರೆಗೂ ಹಬ್ಬಿದ್ದು ಇಡೀ ಕರ್ನಾಟಕ ಅದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿತ್ತೆಂಬುದು ನೀಲಕಂಠಶಾಸ್ತ್ರಿಯವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ.
ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ
ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದು 322 BCE ನಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯರಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು 3 ನೇ ಶತಮಾನ BCE ಯಲ್ಲಿ ಅವನ ಮೊಮ್ಮಗ, ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಶೋಕನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅದರ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿತು. ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ:
ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ:
- ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ: ಯುವ ರಾಜಕುಮಾರ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯನು ಆಳುವ ನಂದ ರಾಜವಂಶವನ್ನು ಉರುಳಿಸಿ ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದನು. ಅವರಿಗೆ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ತಂತ್ರಜ್ಞ ಚಾಣಕ್ಯ (ಕೌಟಿಲ್ಯ ಅಥವಾ ವಿಷ್ಣುಗುಪ್ತ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು.
- ವಿಸ್ತರಣೆ ಮತ್ತು ವಿಜಯಗಳು: ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಮಿಲಿಟರಿ ವಿಜಯಗಳ ಮೂಲಕ ವೇಗವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿತು. ಅವರು ಸೆಲ್ಯೂಸಿಡ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಜನರಲ್ ಸೆಲ್ಯೂಕಸ್ ನಿಕೇಟರ್ ಅನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಇಂದಿನ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ಬಲೂಚಿಸ್ತಾನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಉತ್ತರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು.
- ಅಶೋಕ ದಿ ಗ್ರೇಟ್: ಅಶೋಕ, ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನ ಮೊಮ್ಮಗ, ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಆಡಳಿತಗಾರರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಅಶೋಕನು ಮಿಲಿಟರಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದನು, ಆದರೆ ಕ್ರೂರ ಕಳಿಂಗ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ ಅವನು ಬೌದ್ಧಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಹಿಂಸೆಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದನು. ಅಶೋಕನ ಆಳ್ವಿಕೆಯು ಹೆಚ್ಚು ಪರೋಪಕಾರಿ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಪ್ರಿಯ ಆಡಳಿತದ ಕಡೆಗೆ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು.
- ಅಶೋಕನ ಧಮ್ಮ: ಅಶೋಕನು ತನ್ನ ಬೋಧನೆಗಳನ್ನು ಅಶೋಕನ ಧಮ್ಮ ಅಥವಾ ಅಶೋಕನ ಶಾಸನಗಳು ಎಂದು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದನು. ಈ ಶಾಸನಗಳು ನೈತಿಕ ತತ್ವಗಳು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಲ್ಯಾಣ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆ ಮತ್ತು ಅಹಿಂಸೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿದವು. ಅಶೋಕನು ತನ್ನ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಹರಡಲು ತನ್ನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಾದ್ಯಂತ ಹಲವಾರು ಕಂಬಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಲಾ ಶಾಸನಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು.
- ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು: ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಸುಸಂಘಟಿತ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು “ಮಹಾಜನಪದಸ್” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಗವರ್ನರ್ ಅಥವಾ ವೈಸ್ರಾಯ್ನ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿದೆ. ರಾಜಧಾನಿ ಪಾಟಲಿಪುತ್ರ (ಇಂದಿನ ಪಾಟ್ನಾ) ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು.
- ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೃದ್ಧಿ: ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಅದರ ವ್ಯಾಪಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಜಾಲಗಳಿಂದಾಗಿ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಕಂಡಿತು. ಇದು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ರಸ್ತೆಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು ಮತ್ತು ಸಿಲ್ಕ್ ರಸ್ತೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾ, ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್ನೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು. ಕಬ್ಬಿಣದ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನೆಯಂತಹ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಾಗಿವೆ.
- ಅವನತಿ ಮತ್ತು ವಿಘಟನೆ: ಅಶೋಕನ ಮರಣದ ನಂತರ, ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಕ್ರಮೇಣ ಅವನತಿ ಹೊಂದಿತು. ದುರ್ಬಲ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಗಳು, ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷಗಳು ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯ ಆಕ್ರಮಣಗಳು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಿದವು. ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ 185 BCE ಯಲ್ಲಿ ವಿಘಟನೆಯಾಯಿತು, ಮತ್ತು ನಂತರದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳು ಭಾರತದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದವು.
ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತದ ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಭೂದೃಶ್ಯವನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿದೆ. ಇದು ಅಶೋಕನ ಆಡಳಿತದ ತತ್ವಗಳ ಮೂಲಕ ಶಾಶ್ವತ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟಿತು, ಇದು ನಂತರದ ಆಡಳಿತಗಾರರ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾದಾದ್ಯಂತ ಬೌದ್ಧಧರ್ಮದ ಹರಡುವಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.